Ќерко моја, имаш голема предодреденост – Св. Григориј Богослов
Свети Григориј Богослов го испратил ова писмо до една своја духовна ќерка, Олимпијада, како подарок за нејзиниот штотуку склучен брак. Ова послание има длабоко богословие и психологија. Најмногу од сè, дава скапоцени совети за успешен брак.
„Ќерко моја, за венчанието твое, јас Григориј, како духовен твој отец, ти го дарувам моево творение. Најдобра од сè е навистина таа, како поука од татко за рожбата. Слушај ме, значи, Олимпијадо моја:
Знам дека сакаш да си вистинска христијанка. Една вистинска христијанка треба не само да биде, но и да биде со такво надворешно поведение. Затоа, те молам да внимаваш на твојата надворешна појава. Да бидеш едноставна (…) Тешките и многуцени фустани нека ги носат оние кои не сакаат возвишен живот, кои не знаат што значи тоа духовен зрак. Но, ти си постави големи и високи цели во својот живот. И овие цели го сакаат од тебе целосното твое внимание.
Со бракот, твојата усрдност и љубов да бидат пламени и да не отстапуваат кон намалување на она, кое ти го дал Бог. За она, кое стана средиште на твојот живот и ти го весели срцето. И ако разбереш дека ако мажот твој те сака повеќе отколку што ти го сакаш него, гледај да не се издигнеш суетно во висините, но секогаш држи го она место кое ти го ограничило Евангелието.
Ти да знаеш дека си жена, имаш голема предодреденост, но различна од онаа на мажот, кој треба да е глава. Остави ја неразумната еднаквост на двата пола и обиди се да ги сфатиш барањата на бракот. Во нивната примена ќе видиш колку издржливост е потребна за да одговориш, како што треба, на овие барања, но и колкава сила се крие во навидум понемоќниот пол.
Да знаеш дека многу лесно се разгневуваат мажите. Невоздржливи се, личат на лавови. Во овој случај, жената треба да е посилна и повозвишена. Треба да ја игра улогата на скротител на ѕверови. Што прави скротителот кога ѕверот рика? Станува уште помирен и со добрина го скротува гневот. Му говори слатко и меко, го милува, се грижи и повторно го милува и така го припитомува. (…)
Никогаш да не го осудуваш твојот маж за нешто што не го направил како што треба. Ниту пак, за неговата недејствителност, дури и ако исходот не е тоа што си сакала ти. Зашто ѓаволот е оној, кој влегува како пречка во еднодушноста на сопружниците. (…)
Сè нека ви биде заедничко – и радостите и жалостите. Зашто бракот го направил заедничко сè што е ваше. Заеднички да се грижите, зашто така домот ќе се утврди. Да го изразиш и ти сопственото мнение, но мажот нека одлучи.
Кога го гледаш натажен, во тој миг земи и ти удел во неговата тага. Зашто во жал, голем лек е сожалувањето од пријателот. Но, твојот поглед нека биде блескав и да бидеш смирена. Жената е небурното пристаниште за бродоломниот сопруг. (…)
Не ги гледај занесените жени, кои на ум го имаат надворешното и прикажувањето. (…) Држи го твојот изглед мирно и не го изобличувај со неприлични изрази, дури и кога си разгневена. Ушите нека ти немаат бисери како украс, но да слушаат добри зборови и за лошите да ставаат клуч на разумот. Така, дали слушаат или не, слухот ќе остане непорочен. Истото е и за очите, зашто тие го прикажуваат сето што е внатрешно на душата. Нека капе непорочно црвенило под твоите очи и нека предизвикува смерност и непорочен срам кај сите кои те гледаат, па дури и кај твојот сопруг. Многупати е претпочитателно за многу работи да ги држиш очите затворени, спуштајќи го погледот.
А сега за јазикот. Мажот секогаш ќе ти биде непријател, доколку јазикот ти е незауздан, па дури и да имаш илјада други добродетели. Неразумниот јазик многупати ги става во опасност и невините. Дури и кога имаш право, претпочитај го молчанието. Подобро е за да не бидеш во опасност да кажеш некој неумесен збор. И ако имаш желба да говориш многу, подобро е да молчиш. Внимавај дури и на твоето чекорење. Има големо значење за благоразумноста. (…)
Ако од мене, твојот старец, си примила некое духовно слово, ти советувам да го чуваш во длабочините на твојата душа. Така, со сè што си примила од она што си го слушнала и со твојата морална возвишеност ќе го лечиш својот одличен сопруг и почитуван градски човек од гордоста.
Сега, овој мој подарок ти прими го, ти го подарувам како скапоценост. Ако сакаш повторно да ти честитам, ти посакувам лоза да станеш плодна, со синови и од твоите синови, за од мнозина да биде прославен Бог, оти за Него сите ние се раѓаме и кон Него повторно, од овој живот сите ние, заминувајќи, одиме“.
