АКО НЕКОЈ ИСКРЕНО ТРАГА ПО ВИСТИНАТА, НЕМА ДА БИДЕ ОДВЕДЕН ДО НЕКОЈА РЕЛИГИЈА, ТУКУ ДО САМИОТ ХРИСТОС – ИНТЕРВЈУ СО АРХИМАНДРИТ ДАНИЕЛ (БАМБАНГ ДВИ) БЈАНТОРО, ПРАВОСЛАВНА ЦРКВА ВО ИНДОНЕЗИЈА (4 ДЕЛ)
~+~
4 ДЕЛ
Мисијата во Индонезија
Откако го завршив школувањето во Кореја, заминав во Грција, а оттаму – на студии во САД. По дипломирањето, бев ракоположен од Митрополитот на Питсбург Максимос и се вратив во Индонезија, започнувајќи ја мисионерската работа во Индонезија која сè уште трае. Немаше домородна Православна Црква во Индонезија пред јас да дојдам да ја започнам оваа мисија. Црквата полека расте, иако не без потешкотии и немири. Заради потешкотиите и немирите што ги доживеав при основањето на Православната Црква во Индонезија, воден од Светиот Дух, конечно бев примен под омофорот на Митрополитот Иларион од Руската Задгранична Православна Црква. Слава Му на Бог.
Отец Гаврил (Галев): Моментот што најмногу ме трогна беше кога му кажавте на вашиот дедо дека сте христијанин.
Отец, постои едно мислење дека сите религиозни патишта водат до Бог – во смисла дека сите реки се влеваат во големата вода. На едно такво прашање нашиот Владика, Митрополитот Струмички Наум, едноставно одговори: „Не, сите искрено религиозни патишта можат да водат прво до Исус Христос, а само преку Богочовекот Христос – до Бог“.
Архимандрит Даниел: Мојот дедо беше многу искрена и длабоко религиозна личност. И тој искрено ја бараше вистината и конечно ја најде таа вистина, примајќи Го Христос при крајот на својот живот. Затоа што има само Една Вистина (Јован 14, 6), таа Вистина е Личност: Воплотениот Логос (Јован 1, 14). И Он е Оној Кој го просветлува целото човештво (Јован 1, 9). Ако некој искрено трага по вистината, како мојот дедо, тој/таа нема да биде одведен до некоја религија, туку до Самиот Христос.
Отец Гаврил: Кај нас, во Македонија, христијанството го имаме уште од светиот апостол Павле и тоа е просто проникнато во нас, во нашиот живот, во нашиот начин на размислување и едноставно во нашиот ген – и покрај разните искушенија и гонења на Црквата однадвор и одвнатре. Какви се состојбите кај вас, вашето искуство?
Архимандрит Даниел: Пред Индонезија да стане претежно исламска земја, ние бевме или индуси или будисти или анимисти. Исламот дојде во 15. век на островот Јава, иако порано се беше појавил во други делови на архипелагот. Затоа индонезискиот живот во многу аспекти е обоен од влијанието на овие подлоги под исламската површина што сега ја има. Денес исламот е насекаде. На секој чекор во земјава ќе сретнете секакви видови џамии, големи и мали, едноставни, просечни, па и величествени. Петпати дневно (в зори т.е. пред изгрејсонце, напладне, попладне, веднаш по зајдисонце, пред полноќ) ќе ве извади од памет силниот звук на исламскиот повик на молитва („адан“ или „азан“) што затрештел од звучниците на џамијата. Истиот повик на молитва ќе го слушнете и видите на сите телевизиски и радио станици. Во седумдесеттите години од минатиот век исламот во Индонезија сè уште беше благ, но од осумдесеттите години започна сериозна радикализација на исламот. Повеќе жени во Индонезија кои носат марама и превез (хиџаб и никаб), што не беше случај пред осумдесеттите. Постојат повеќе радикални групи кои тежнеат да го спроведуваат шеријатскиот закон и да ја исламизираат (поточно: арабизираат) земјата. Секојдневно се слушаат вести за протести против цркви, за цркви разрушени или затворени или запалени до темел. Не е лесно да се добие дозвола за изградба на црква, бидејќи треба да имате барем 90 верници во околината на храмот, а треба и да соберете 60 потписи од вашите муслимански соседи. Па дури и многупати тоа да го сторите, локалните власти нема лесно да ви ја дадат дозволата. А кога тоа ќе се случи, доаѓаат стотици припадници на радикалните групи и бараат затворање на храмот или пак самите го рушат.
Сите државни училишта, канцеларии како и кое било големо јавно здание мора да имаат барем една џамија погодна за користење; ученичките секој петок мора да носат долго здолниште со марама, а момчињата мора да носат индонезиска муслиманска облека наречена “baju koko” – панталони и кошула со долги ракави, а на главата еден вид фес (“peci” – индонезиска капа), како што се облечени многумина индонезиски претседатели. На муслиманите не им е дозволено да им речат „Среќен Божик“ или „Среќен Велигден“ на христијаните, ниту пак да присуствуваат на христијанска богослужба. Постојат и многу други аспекти на индонезиската култура што се проникнати со исламски вредности за да се заменат постарите индуистичко-будистички и анимистичките вредности, иако тие сè уште опстојуваат и не исчезнуваат лесно.
Отец Гаврил: Која е причината за успехот на Вашата мисија? На кој начин успевате да дојдете до срцата на луѓето?
Архимандрит Даниел: Основниот принцип кој ми помага да ја остварувам мојата мисија е „Воплотувачкиот“ пристап, а тоа значи дека Евангелието мора да биде воплотено во контекстот на локалните култури, јазици, финансиска поддршка и раководство. Големиот принцип на Невиј, протестантиски мисионер во Кина, е многу соодветен на овој воплотувачки пристап. Според него, за да успее каков било мисионерски потфат, тој мора да ги исполни критериумите на „самопроповед“ (проповедањето на Евангелието треба да го вршат локални луѓе со локален јазик), „самофинансирање“ (месното население треба што е можно побргу да биде способно да се издржува себеси финансиски за да не зависи во ниедно време од странска помош, што би резултирало со нездрава зависност од странски поглавар наместо да се има поглавар од месното население) и „самораководство“ (што е можно поскоро, после соодветно поучување, црковниот врв треба да биде од редовите на месното население, за да не биде под диктат на странски интереси и сили). Заради горчливата историја на колонијализам, од кој Индонезија се ослободи, длабоко е всадено во нашата психа да мразиме и да се грозиме од каков било знак на колонијализам, било да е тој политички, религиозен или културен. Секој што сака да оствари мисија во Индонезија а при тоа ќе ја пренебрегне оваа индонезиска културна психологија е осуден на неуспех во својот напор. Индонезискиот народ ќе се побуни против секое нешто што ќе им мириса на странски религиозно-културен колонијализам (што и да е, и од каде и да доаѓа). Оваа моја визија, која исто така стана и визија на сите наши свештеници, е дека мора да постои помесна Индонезиска Православна Црква, а не наметната (пресадена) странска култура, интерес и моќ во Индонезија. Какво било странско наметнување на моќ и култура е осудено на неприфаќање. Ние сакаме да станеме православни како Индонезијци, не сакаме да станеме она што не сме. Нас не нè интересира странска култура, нас само нè интересира „Православната Апостолска Вера“ на Црквата, чиста и едноставна.
Затоа, плановите и визиите за мисионерска работа во Индонезија не беа нешто случајно, туку јас ги имав осмислувано веќе подолго време, дури додека бев сè уште студент во Кореја. Тие се утврдија повеќе додека бев на Света Гора. Јас бев веќе добро поучен во мојата поранешна протестантска семинарија во Кореја за принципите на индигенизација и инкултурација на Евангелието (т.е. проповед на Евангелието соодветна за одредена средина и култура). Ја познавав сопствената култура, и сакав да го изразам Православието во контекстот на мојата сопствена култура. И открив дека историјата на Православието и многу одлики на Православието се во склад со спроведувањето ваков вид на воплотување на Евангелието во одредена средина и култура.
Разговорот го водеше:
о. Гаврил Галев
игумен на манастирот „Свети Климент Охридски“,
Кинглејк, Мелбурн, Австралија
